spyridon έγραψε:Αγαπητοί μου.
Στο Αναστασιματάριο του Ιωάννου που διδαχθήκαμε όλοι μας στα καθίσματα του τρίτου ήχου, στο Θεοτοκίο "την ωραιότητα" και στη φράση "τί δε ονομάσω σε απορώ και εξίσταμαι" υπάρχει κατάληξη στο Νή. Το ίδιο επαναλαμβάνεται και στα επόμενα καθίσματα "το αναλοίωτον"στη φράση "μυστικώς πολεμούντα με", στο "το ακατάληπτον" στη φράση αφθαρσίαν ενδέδυται", το Θεοτοκίον "το ακατάληπτον και απερίγραπτον" στη φράση "εν τω κόσμω δοξάζεσθαι" κλπ.
Αυτό δέν παρατηρείται μόνο στον ειρμολογικό τρίτο αλλά και στον στιχηραρικό.
Ο ήχος παραμεσάζει καί έχει τα χαρακτηριστικά του ήχου που καταλήγει δηλαδή ο βου φυσικός και όχι εν διέσει και το ισοκράτημα εις τον Νή.
Σας ευχαριστώ.
π. Σπυρίδων Σκορδίλης.
Αγαπητέ πάτερ Σπυρίδων, Ευλογείτε!
Όντως, έχετε απόλυτο δίκιο με τις παρατηρήσεις σας και μετά από μια σύντομη εξέταση των Αναστασιματαρίων του Πέτρου (Εφέσου) και το συνηθισμένον του Ιωάννου από το οποίο όλοι σας διδαχθήκατε, διαπίστωσα ότι γίνονται ατελείς καταλήξεις στο ΝΗ στις φράσεις που αναφέρετε. Επιτρέψτε μου να ζητήσω συγνώμη στο ακροατήριο διότι μάλλον απάντησα πολύ γρήγορα στην ερώτηση και ίσως να χρειαστή ο σεβαστός μου δάσκαλος, ο Άρχον Μιλτιάδης, να με βγάλει από τον λάκκο που έχω σκάψει και που του ζητώ έλεος. Όμως, επιτρέψτε μου τουλάχιστον να δικαιολογηθώ με μια εξήγηση.
Η αλήθεια είναι ότι εγώ Αναστασιματάριον του Πέτρου (ή του Ιωάννου) έπιασα στα χέρια μου αργά στην μαθητεία μου της Βυζαντινής Μουσικής, και μάλιστα ΜΕΤΑ που είχα μάθει τους ύμνους του Αναστασιματαρίου. Αυτό είναι διότι εγώ διδάχθηκα από το Αναστασιματάριο του Πρίγγου, και ό,τι δεν είχε ο Πρίγγος (π.χ. Καθίσματα, Αναβαθμοί, Κανόνες) στο δικό του το βιβλίο τα έμαθα "εκ στήθους" από τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν αρχικά μαθητής του Πρίγγου για ένα διάστημα στα παιδικά του χρόνια στην Θεσσαλονίκη, και αργότερα διδάχθηκε από άλλους δασκάλους.
Έριξα και μια ματιά στους τόμους του Αγγέλου Βουδούρι "Οκτώηχος" και "Αναστασιματάριον". Εις τον Τόμον 1ον ΟΚΤΩΗΧΟΣ Α', είδα ότι έχει καταγράψει τις συγκεκριμένες καταλήξεις στον ΠΑ, και όχι στον ΝΗ. Οπότε, για να τα γράφει έτσι ο Βουδούρης, και συγκεκριμένα σε αυτόν τον τόμον, σημαίνει ότι αυτή ήτο η πράξις που συνηθίζετο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο εκείνον τον καιρό. Στον Πρόλογο γράφει ότι η Οκτώηχος "περιέχει τα μουσικά μέλη... σημειωθέντα καθώς ταύτα ψάλλονται εν τη Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντίνου Πόλεως, μέχρι σήμερον διατηρηθέντα κατά προφορικήν παράδοσιν των παλαιοτέρων εκκλησιαστικών μουσικών διδασκάλων του ημετέρου Πατριαρχικού Ναού... Και αυτά τα μέλη ήκουσα ψαλλόμενα εν τω Πατριαρχικώ Ναώ κατά την περίοδον της εν αυτώ χοροστασίας μου πρωτοψαλτούντος Ιακώβου του Ναυπλιώτου επί εξηκονταετίαν όλην υπηρετήσαντος τη Μεγάλη Εκκλησία." Και μάλιστα, έτσι ακριβώς τα έμαθα και εγώ.
Επίσης, έριξα και άλλη μια ματιά στον Τόμον 3ον ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑΤΑΡΙΟΝ Α'. Σε αυτό το βιβλίο ο Βουδούρης έβαλε τις καταλήξεις στο ΝΗ· όμως, εξηγή στο Πρόλογο ότι "Το παρόν Αναστασιματάριον, ποιηθέν παρά του διδασκάλου Πέτρου Βυζαντίου, περιέχει και μέλη δεσμευθέντα δια της γραφής παρά του διδασκάλου αυτού Πέτρου Λαμπαδαρίου της Μεγάλης Εκκλησίας του Πελοποννησίου..." Οπότε, η ΟΚΤΩΗΧΟΣ είναι η του Βουδούρη καταγραφή των μελών όπως ψάλλονταν στον Πατρ/χικό Ναό, και το ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑΤΑΡΙΟΝ είναι μια καταγραφή του Αναστασιματαρίου του Πέτρου από τον Βουδούρη.
Θα περιμένω τον Άρχοντα Μιλτιάδη να συμπληρώση τις λεπτομέρειες και είτε να με διορθώση ή να επικυρώση αυτά που έγραψα βάση της έρευνάς μου.
Λοιπόν· οι του ΝΗ καταλήξεις που αναφέρετε σε αυτά τα ειρμολογικά μέλη του γ' ήχου είναι ΑΤΕΛΕΙΣ καταλήξεις. Αυτό σημαίνει ότι το ΝΗ είναι δεσπόζων φθόγγος "δευτέρας κατηγορίας" για τον ήχο τον Τρίτον. Όπως γνωρίζουμε όλοι, οι θεωριτικώς ωρισθέντες δεσπόζοντες φθόγγοι του γ' ήχου για τα ειρμολογικά μέλη είναι το ΓΑ, το ΚΕ και το ΠΑ. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτή η κατάληξη του ΝΗ κάπως "ξεφεύγει" από τον δρόμο της μελωδικής πορείας. Για μένα, είναι μία "θέση", μία ιδιαίτερη γραμμή που την θεωρώ σαν έναν νεωτερισμόν. Και όμως, ΔΕΝ είναι νεωτερισμός εφ' όσον γράφεται στο Αναστασιματάριο του Πέτρου. Εμένα μου πέφτει πιο εύκολη η κατάληξη στο ΠΑ. Μάλλον τώρα έχουμε φτάσει στα όρια των γούστων, τι να σας πω....
Αλλά θα σας αφήσω με μία ερώτηση: ΠΟΣΟΙ, πράγματι, όταν ψαίλνουν αυτά τα Καθίσματα απ' έξω, εκτελούν την του ΝΗ κατάληξη και όχι του ΠΑ; Εγώ νομίζω θα είναι πολλοί λίγοι.
Απόστολος