Προβληματική εξηγήσεως-εκτελέσεως μαθήματος "Τον Δεσπότην.."
Δημοσιεύτηκε: 02 Μάιος 2010, 19:51
Παλαιότερα είχα αναρτήσει στο προσωπικό μου ιστολόγιο ένα άρθρο σχετικά με την προβληματική της εξηγήσεως της "παλαιάς φήμης" «Τον Δεσπότην και Αρχιερέα...» http://nmnovice.blogspot.com/2009/05/blog-post_27.html.
Πρόσφατα αναρτήθηκε από το μέλος neoklis στο forum Ψαλτολόγιον και στο μήνυμα http://www.analogion.com/forum/showpost ... ostcount=2, χφ ανθολογία, χρονολογούμενη κατά την δική μου εκτίμηση στα τέλη 17ου αι. (η εκτίμηση βασίστηκε στον τύπο γραφής και στους αναφερόμενους μελοποιούς) και προερχομένη από τα Ψηφιακά Αρχεία της Ακαδημίας Αθηνών (βλ. http://psifiakaarxeia.academyofathens.gr/).
Φυλλομετρώντας το χφ έπεσα σε μια πολύ σημαντική μαρτυρία για το εν λόγω μάθημα του βαρέος ήχου. Αναρτώ την σελίδα 89 του χφ στην οποια μπορεί κανείς να δεί την διπλή αρκτική μαρτυρία του μαθήματος ως ήχος βαρύς και ήχος δεύτερος. Είναι πράγματι σπάνια η περίπτωση αυτής της καταγραφής (την συναντώ πρώτη φορά στα χφφ) και την θεωρώ πάρα πολύ σπουδαία για την μελέτη της παλαιάς λογικής στην μεταχείριση αυτών των μαθημάτων.
Η θέση του λυγίσματος που είναι η επίμαχη σε αυτό το μάθημα (βλ. ανάλυση του θέματος στο ημέτερο άρθρο), ασφαλώς και δεν εκτελείται μόνο χρωματικά. Υπάρχει συχνότατα και διατονικά. Αυτό που τόνισα ιδιαιτέρως, όμως, στο παραπάνω άρθρο είναι ότι η τροπή σε β΄ ήχο δικαιολογείται από τις θέσεις του β' που χαρακτηρίζουν το μάθημα αυτό στο πρώτο τμήμα του. Επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά ότι αυτό που κυριαρχεί στο αρχαίο μέλος είναι οι θέσεις. Οι μαρτυρίες και οι φθορές δεν μπαίνουν πάντα εκεί που το μέλος φθείρεται. Αυτό εννοεί ο Πλουσιαδινός λέγοντας "τα μέλη και αι φθοραί αλλοιούσι τους ήχους και άλλοις αντ' άλλων αποτελούσι". Τα "μέλη" είναι ακριβώς εκείνες οι θέσεις ή αλληλουχίες θέσεως που έχουν αποκλειστική χρήση σε ένα ήχο και καταδεικνύουν αλλαγή και φθορά του ήχου πολλάκις άνευ σημαδίου.
Πρόσφατα αναρτήθηκε από το μέλος neoklis στο forum Ψαλτολόγιον και στο μήνυμα http://www.analogion.com/forum/showpost ... ostcount=2, χφ ανθολογία, χρονολογούμενη κατά την δική μου εκτίμηση στα τέλη 17ου αι. (η εκτίμηση βασίστηκε στον τύπο γραφής και στους αναφερόμενους μελοποιούς) και προερχομένη από τα Ψηφιακά Αρχεία της Ακαδημίας Αθηνών (βλ. http://psifiakaarxeia.academyofathens.gr/).
Φυλλομετρώντας το χφ έπεσα σε μια πολύ σημαντική μαρτυρία για το εν λόγω μάθημα του βαρέος ήχου. Αναρτώ την σελίδα 89 του χφ στην οποια μπορεί κανείς να δεί την διπλή αρκτική μαρτυρία του μαθήματος ως ήχος βαρύς και ήχος δεύτερος. Είναι πράγματι σπάνια η περίπτωση αυτής της καταγραφής (την συναντώ πρώτη φορά στα χφφ) και την θεωρώ πάρα πολύ σπουδαία για την μελέτη της παλαιάς λογικής στην μεταχείριση αυτών των μαθημάτων.
Η θέση του λυγίσματος που είναι η επίμαχη σε αυτό το μάθημα (βλ. ανάλυση του θέματος στο ημέτερο άρθρο), ασφαλώς και δεν εκτελείται μόνο χρωματικά. Υπάρχει συχνότατα και διατονικά. Αυτό που τόνισα ιδιαιτέρως, όμως, στο παραπάνω άρθρο είναι ότι η τροπή σε β΄ ήχο δικαιολογείται από τις θέσεις του β' που χαρακτηρίζουν το μάθημα αυτό στο πρώτο τμήμα του. Επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά ότι αυτό που κυριαρχεί στο αρχαίο μέλος είναι οι θέσεις. Οι μαρτυρίες και οι φθορές δεν μπαίνουν πάντα εκεί που το μέλος φθείρεται. Αυτό εννοεί ο Πλουσιαδινός λέγοντας "τα μέλη και αι φθοραί αλλοιούσι τους ήχους και άλλοις αντ' άλλων αποτελούσι". Τα "μέλη" είναι ακριβώς εκείνες οι θέσεις ή αλληλουχίες θέσεως που έχουν αποκλειστική χρήση σε ένα ήχο και καταδεικνύουν αλλαγή και φθορά του ήχου πολλάκις άνευ σημαδίου.