Τυπικόν
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 601
Τὸ ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τραπέζης, στὴν Κωνσταντινούπολη, στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἀπό Ἀνατολή σὲ Δύση, τὴν ὥρα τῆς Ἀναφορᾶς — Τὰς θύρας, τάς θύρας· Ποιὲς θύρες; Τό Ἱερόν Κιβώριον, τά Καταπετάσματα-Παραπετάσματα-Βῆλα, τὸ Φράγμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, τὸ Φράγμα τοῦ Πρεσβυτερίου (Σολέα), τὸ Σύνθρονον
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 5/2/2024
Τὸ πλῆρες ἄρθρο, βρίσκεται στό PDF στὸ τέλος
Πρὶν τὸ Πιστεύω ὁ Διάκονος λέγει· Τάς θύρας, τάς θύρας· Ἐν σοφίᾳ πρόσσχωμεν.
Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα ἀπὸ πολλούς· Τί ὑποννοεῖται; «Τὰ ἅγια θύρια» ἢ οἱ ἐξωτερικὲς θύρες τοῦ Ναοῦ;
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 146
Ἀνάλυσις τῶν Παλαιοχριστιανικῶν Βασιλικῶν (Ναῶν) τοῦ Δʹ αἰῶνος ἐν Ἑλλάδι — Τὸ Φράγμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, τὸ Φράγμα τοῦ Πρεσβυτερίου (Σολέα), κλπ.
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 3/2/2024
Τὸ πλῆρες ἄρθρο, βρίσκεται στό PDF στὸ τέλος
Ἀπόδειξη τοῦ ψηλοῦ φράγματος, στὶς παλαιοχριστιανικὲς ἐκκλησίες, εἶναι ἡ «συμφυὴς βάσις κιονίσκου» ἐπὶ τοῦ πεσσίσκου, ἢ ὑψηλὸς κίονας ἢ πεσσός ἢ ἐπιστύλιον. Ἐπίσης εἶναι δυνατὴ καὶ ἡ στήριξη τῶν κιονίσκων ἐπάνω στὰ θωράκια ἄνευ πεσσίσκων (μέσω ἑνὸς μικροῦ στυλοβάτου ποὺ ἐδράζεται στὰ θωράκια). Ἄρα ἡ εὕρεσις μόνο θωρακίων δὲν εἶναι ἱκανὴ καὶ ἀναγκαῖα συνθήκη χαμηλοῦ φράγματος.
Οἱ ἀρχαιολόγοι ἐπὶ τὸ πλεῖστον (μὲ ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις) στὶς ἀνασκαφὲς π.χ. τῶν παλαιοχριστιανικῶν Ναῶν, δὲν φέρνουν (ὅπως εἶναι φυσικόν) στὸ φῶς τὸν Ναόν ὅπως ὅταν πρωτοκτίστηκε μὲ τὶς λεπτομέρειές του, ἀλλὰ τὸν φέρνουν συνήθως μὲ τὶς διάφορες ἀλλαγές τοῦ Ναοῦ στὸ διάβα τοῦ χρόνου, στοὺς αἰώνες ποὺ ἀκολούθησαν, στὴν μορφὴ δηλαδὴ ποὺ ἐξελίχθηκε, μέχρι φυσικὰ τὴν καταστροφή του ἢ τὴν ἐρήμωσή του.
- Γράφτηκε από: Πρεσβ. Γεώργιος Διαμαντόπουλος
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 1297
«Ἡ θεολογική τεκμηρίωση τῆς ἀπόκρυψης τῶν τελουμένων στό ἱερό κατά τόν ὅσιο Νικήτα τόν Στηθᾶτο»
Πρεσβ. Γεώργιος Διαμαντόπουλος, διδάκτωρ φιλοσοφίας (Dr.phil.) – μεταδιδακτορικός ἐρευνητής
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ:
ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ: ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ
(στὸ τέλος ὑπάρχει ἡ ὁμιλία σὲ τηλεοπτικὴ μορφή, καί PDF)
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 2860
Ἱερατικόν Συλλείτουργον - σύγκρισις διατάξεων, Ἱερατικῶν, καὶ σχόλια
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 21/12/2022
Γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση, δεῖτε τό PDF στὸ τέλος
Στὸ παρὸν ἄρθρο, καταπιανόμαστε μὲ ἕνα θέμα πλέον κοινὸ στὴν σημερινὴ ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία, ἀλλ’ ἐν πολλοῖς ἄγνωστον. Καταγράφουμε καὶ συγκρίνουμε τὶς διάφορες περιπτώσεις τῶν ἐπισήμων Ἱερατικῶν (γιὰ πρώτη φορὰ ἐξ ὅσων γνωρίζουμε), Ἱερατικῶν ἐγκεκριμένων ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, καὶ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος (1895-2020), ἀλλὰ καὶ παραθέτουμε τὰ σχόλιά μας, καὶ τὴν τεκμηριωμένη ἄποψή μας.
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 1622
Εὐχή διά Προσφωνήσεως (Διακονικά)
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 5/12/2022
Γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση, δεῖτε τό PDF στὸ τέλος
Ὅτι λέμε σήμερα Διακονικά ἢ Διακονικὲς αἰτήσεις, τόν 4ον αἰ. καὶ ἐνωρίτερον ἐλέγοντο Εὐχὴ διὰ προσφωνήσεως, ὅπως μαρτυρεῖ ὁ ΙΘʹ Κανὼν τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου1 (364 μ.Χ.). Καὶ δὲν ἐλέγετο κάθε αἴτησις χωριστὰ Εὐχή, ἀλλὰ Εὐχὴ ἦταν τὸ σύνολο τῶν αἰτήσεων (ποὺ τότε ἀνεγινώσκοντο συνεχόμενα) σὺν τὴν κατακλείδα στὸ τέλος.
Προσφώνησις εἶναι ἡ ὑπὸ τοῦ Διακόνου πρόσκλησις τοῦ Λαοῦ (καὶ τοῦ Ἱεροψάλτου) γιὰ Προσευχή, μέσῳ τῶν Συναπτῶν καὶ Δεήσεων1. Οἱ διὰ προσφωνήσεως Εὐχὲς ἦσαν ἀρχικὰ ἐκτενέστατες, ὡς βλέπουμε παρακάτω τὴν διὰ προσφωνήσεως Εὐχὴν τῶν πιστῶν (22 αἰτήσεις σὺν τὴν κατακλείδα Σῶσον, ἀνάστησον ἡμᾶς, ...). Καὶ ἡ ἐν Λαοδικείᾳ Σύνοδος μᾶς πληροφορεῖ1 ὅτι ἦσαν τότε δύο διὰ προσφωνήσεως Εὐχὲς τῶν πιστῶν (ὑπῆρχαν καὶ ἄλλες τῶν κατηχουμένων, τῶν ἐνεργουμένων κτλ.)2. Οἱ Εὐχὲς αὐτὲς λέγονταν χῦμα ὑπὸ τοῦ Διακόνου, καὶ ὁ Λαὸς κατὰ διάνοιαν3, μυστικῶς, μέσα του, ἔλεγε Κύριε ἐλέησον4. Οἱ Ψάλτες μόνον, ἐκφώνως τὸ Κύριε ἐλέησον (ὅπως καὶ σήμερα στὶς ἐκκλησίες).
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 2035
Ποιούντος του Διακόνου την Ευχήν, ο Ιερεύς επεύχεται την Ευχήν (1)
Παν. Δ. Παπαδημητρίου (2), αʹ ἔκδοσις, 30/10/2022
Γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση, καὶ γιὰ τὶς εἰκόνες, δεῖτε τό PDF στὸ τέλος
Ὁ ΙΘʹ (19ος) Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας3 (364) ὡς εἴδαμε σὲ προηγούμενο ἄρθρο μας4, κατέγραψε τὴν λειτουργικὴ πράξη τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ ἐνωρίτερον τοῦ 4ου ἕως τόν 8ον αἰῶνα καὶ ἀργότερον, λόγῳ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ποὺ τὴν ἐπεκύρωσαν, καὶ ἡ ὁποῖα λειτουργικὴ πράξη ἐν πολλοῖς ἀκολουθεῖται μέχρι σήμερα.
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Τυπικόν Ενοριών
- Εμφανίσεις: 3839
Κυκλοφόρησε (27 Ὀκτ. 2022) ἡ νέα ἔκδοση τοῦ Αʹ Τόμου τῆς σειρᾶς «ΤΥΠΙΚΟΝ ΕΝΟΡΙΩΝ», μὲ τὸν Ὄρθρο τῶν καθημερινῶν ὅταν τύχει Ἅγιος μὴ Ἑορταζόμενος.
Πρόκειται περὶ Τυπικο-εγκολπίου, καθότι ἐνσωματώνει τὸ Τυπικὸν καὶ τὸ Ἐγκόλπιον μαζὶ σὲ ἕνα βιβλίο. Καλύπτει τοὺς καθημερινοὺς Ὄρθρους μὲ μὴ Ἑορταζομένους Ἁγίους (Καθημερινή, Σάββατον μὲ Ἀλληλούια, Καθημερινή Μ. Τεσσαρακοστῆς) καὶ τὰ σχετικὰ Προεόρτια/Μεθέορτα. Εἰς τὸ τέλος κάθε ἐνότητας περιέχονται καὶ τὰ στοιχεῖα τῆς Θείας Λειτουργίας τῆς σχετικῆς διατάξεως.
Τὸ βιβλίο ὡς Ἐγκόλπιον, ἀκολουθεῖ τὴν ῥοὴ τῆς Ἀκολουθίας ἀναλυτικὰ καὶ διεξοδικά. Περιέχονται ὅλα τα ἀναγκαῖα τροπάρια τῆς Ἀκολουθίας, πέραν τοῦ Μηναίου καὶ τῆς Παρακλητικῆς, ὅπως Ἀπολυτίκια, Θεοτοκία, Κοντάκια/Ἐξαποστειλάρια ἑβδομάδος, Εἱρμοὶ τῶν Νεκρωσίμων Κανόνων. Ἐπίσης περιέχεται Πίνακας Ψαλτηρίου, καὶ ἡ Στιχολογία τῶν Θʹ ᾨδῶν.
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Τυπικόν Ενοριών
- Εμφανίσεις: 3245
Κυκλοφόρησε (12 Ὀκτ. 2022) ἡ νέα ἔκδοση τοῦ Βʹ Τόμου τῆς σειρᾶς «ΤΥΠΙΚΟΝ ΕΝΟΡΙΩΝ», μὲ τὸν Ὄρθρο τῶν καθημερινῶν ὅταν τύχει Ἅγιος Ἑορταζόμενος.
Πρόκειται περὶ Τυπικο-εγκολπίου, καθότι ἐνσωματώνει τὸ Τυπικὸν καὶ τὸ Ἐγκόλπιον μαζὶ σὲ ἕνα βιβλίο. Καλύπτει τοὺς καθημερινοὺς Ὄρθρους μὲ Ἑορταζομένους Ἁγίους (πλήρως ἢ ἡμιεορταζομένους, εἰς ϛʹ ἢ ηʹ) καὶ τὰ Προεόρτια/Μεθέορτα. Εἰς τὸ τέλος κάθε ἐνότητας περιέχονται καὶ τὰ στοιχεῖα τῆς Θείας Λειτουργίας τῆς σχετικῆς διατάξεως.
Τὸ βιβλίο ὡς Ἐγκόλπιον, ἀκολουθεῖ τὴν ῥοὴ τῆς Ἀκολουθίας ἀναλυτικὰ καὶ διεξοδικά. Περιέχονται ὅλα τα ἀναγκαῖα τροπάρια τῆς Ἀκολουθίας, πέραν τοῦ Μηναίου καὶ τῆς Παρακλητικῆς, ὅπως Ἀπολυτίκια, Θεοτοκία, Πολυέλεος, Κανὼν τῆς Μικρᾶς Παρακλήσεως, Καταβασίαι. Ἐπίσης περιέχεται Πίνακας Ψαλτηρίου, ἡ Τάξις τῆς Ἀρχιερατικῆς Χοροστασίας, καὶ ἡ Στιχολογία τῶν Θʹ ᾨδῶν.
- Γράφτηκε από: Ἀναλόγιον
- Κατηγορία: Τυπικές Διατάξεις
- Εμφανίσεις: 1454
Συνοπτική "πρακτική" παρουσίαση της Τάξεως Αρχιερατικής Χοροστασίας εις τον Όρθρον (απόσπασμα από το Τυπικόν Ενοριών, τ. Β', έκδ. 2η).
PDF διαθέσιμο εδώ.
- Γράφτηκε από: ΠΠαπαδημητρίου
- Κατηγορία: Λειτουργιολογικά άρθρα
- Εμφανίσεις: 2619
Ὁ ΙΘʹ Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας (364), καὶ ἡ ἀνάγνωσις τῶν Λειτουργικῶν Εὐχῶν
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 3/4/2022
[Για καλύτερη ανάγνωση δείτε το PDF στο τέλος]
Ὁ ΙΘʹ (19ος) Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας1 (364) εἶναι σημαντικὸς διότι μᾶς δίνει πληροφορίες γιὰ τὶς Εὐχὲς τῆς Λειτουργίας. Ἐπειδὴ δέ, ἐπικυρώθηκε ἀπὸ τὴν Δʹ, ἀπὸ τὴν Ζʹ, καὶ ὀρισμένως ἀπὸ τὴν ΣΤʹ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον, ἔχει «οἰκουμενικὴν δύναμιν»2. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ «Λειτουργικὴ» χρονικὴ ἔκτασις αὐτοῦ τοῦ Κανόνος, βάσει τῶν Συνόδων ποὺ τὸν ἐπικύρωσαν, εἶναι τοὐλάχιστον ἀπὸ (ἐνωρίτερον τοῦ) 364 ἕως τοῦ 787 καὶ ἀργότερον, καὶ ἀσφαλῶς ἀντιστοιχεῖ στὴν οἰκουμενικὴ λειτουργικὴν πράξιν τῆς Ἐκκλησίας, τοὐλάχιστον σὲ αὐτὴν τὴν χρονικὴν ἔκτασιν3, ἀλλὰ καὶ μέχρι τὶς ἡμέρες μας λόγῳ τῆς οἰκουμενικῆς αὐτοῦ ἰσχύος.
- Ὅρος: «Μυστικὲς Εὐχές» τῆς Θείας Λειτουργίας
- Απαντήσεις Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στο ερώτημα: «Σύγχρονοι άγιοι και μυστική ανάγνωση των ευχών στη Θεία Λειτουργία»
- Σύγχρονοι (Ἅγιοι) Γέροντες καὶ οἱ Μυστικὲς Εὐχές
- Βοήθημα Ἀναλογίου: Μηνολόγιον (pdf)
- Επιστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κατόπιν αποστολής μας της α' έκδοσης των μελετών μας: Τα 3 Αμήν, Μυστικός Δείπνος - Θεία Ευχαριστία, Διατάξεις Θείας Λειτουργίας V.135, V.480 (Οκτ-Δεκ 2020)
- Πως ετέλεσε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός την «θείαν Ευχαριστίαν» εις τον Μυστικόν Δείπνον, μυστικώς ή εις επήκοον; [PDF]
- Διάταξις της Θείας Λειτουργίας 1334, Αγίου Φιλοθέου του Κοκκίνου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, V.480 [PDF]
- Διάταξις της Πατριαρχικής Λειτουργίας 1386 (Αγία Σοφία), παρά του πρωτονοταρίου της Αγίας Σοφίας, διακόνου Δημητρίου Γεμιστού, V.135 [PDF]
- Τα τρία Αμήν (Αμήν, αμήν, αμήν) εις την μυστικήν στιγμήν της ευλογήσεως του Αγίου Άρτου και του Αγίου Ποτηρίου [PDF]
- Βοήθημα Ἀναλογίου: Ὄρθρος καθημερινῶν (pdf)
- Βοήθημα Ἀναλογίου: Θεία Λειτουργία καθημερινῶν (pdf)
- Τυπικὸν Ἐνοριῶν (τόμος Α') - Ὄρθρος καθημερινῶν ἐὰν τύχει Ἅγιος μὴ ἑορταζόμενος (β' ἔκδοση, PDF βιβλίου)
- Συστηματοποίηση καὶ Κατανόηση τοῦ Τυπικοῦ (2019)
- Τυπικὸν Ἐνοριῶν (τόμος Β') - Ὄρθρος καθημερινῶν ἐὰν τύχει Ἅγιος ἑορταζόμενος (α' ἔκδοση, PDF βιβλίου)
- Σωστή αναθεώρηση των Μηναίων (Πρόταση)
- Πίναξ τῶν Ἤχων καὶ τῶν Ἑωθινῶν (2018-2022)
- Τυπικόν Ενοριών (τόμος Α') - Όρθρος καθημερινών εάν τύχει Άγιος μη εορταζόμενος (α' έκδοση)
- Τάξις της ολονυκτίου αγρυπνίας (δια τους εκτός των Μονών Ενοριακούς Ναούς)
- Καταλιμπάνεται ο Εσπερινός όταν γίνεται (οποιαδήποτε) Παράκληση το απόγευμα;
- Πίνακας Ἑωθινῶν καὶ Ἤχων τῶν Κυριακῶν (2015-2022)
- Τυπικὰ παροράματα ΤΟΕ
- Σύγκριση τῶν τυπικῶν διατάξεων τοῦ Ὄρθρου τῶν ἑορταζομένων ἢ μὴ Ἁγίων ἐν καθημερινῇ
- Κατάταξη Ἁγίων σὲ ἑορταζομένους (εἰς ς', εἰς η') ἢ μή, βάσει τῆς ἐν τῷ Μηναίῳ Ἀκολουθίας των
- Περιεχόμενα Τυπικοῦ Ὄρθρου Ἐνοριῶν (ΤΟΕ)
- Συστηματοποίηση καὶ Κατανόηση τοῦ Τυπικοῦ (2010)
- Ἐπιστολὲς (γιὰ τὸ Τυπικὸν Ὄρθρου Ἐνοριῶν)
- Τυπικὸν Ὄρθρου Ἐνοριῶν (ΤΟΕ) - βιβλίο
- Σύντομο σχόλιο στὴν προσπάθεια τοῦ Ἁγίου Συμεὼν Θεσσαλονίκης γιὰ διατήρηση τῆς ᾈσματικῆς Ἀκολουθίας (π. Νικόλαος Μέζης)
- Ὅλα τὰ Μηναῖα καὶ Λειτουργικὰ Βιβλία σὲ μορφὴ pdf