Έλξη (ύφεση) του Κε στα Εξαποστειλάρια του γ' ήχου

[Παναγιώτης]

Στο παρακάτω μέλος βλέπουμε ότι ύφεση του Κε υπάρχει μόνο σε ένα σημείο στο "και ΕΝδυμα", ενώ τα άλλα Κε είναι φυσικά.



Συμφωνείτε ή κάνετε σε όλα τα Κε ύφεση; Προσωπικά συμφωνώ με το κείμενο.

[Βαγγελης Λιναρδακης]

Νομιζω πως στο ''σω ω σον με'' , στο δευτερο ολιγο , μπορει να γινει υφεση στον ΚΕ . Τουλαχιστον εγω το κανω . Επισυναπτω απο ζωντανη ηχογραφηση
πως ψαλλω (απ'εξω) συνηθως το ''Τον νυμφωνα Σου ..'' , οπου εκτος απο το
''σωσον'' , κανω υφεση τον ΚΕ και στη λεξη ''κε κο οσμη με ε νον'' .
Δηλαδη υφεση κανω , οπου τα εντονα μαυρα . Τι λετε ;

[Δημήτριος]

Συμφωνώ.
Ψέλνω από τη Μ. Εβδομάδα του Γ. Σύρκα και "σπάω" κι εγώ λίγο τον Κε.
Αυτό δεν είναι τίποτα. Κολλήσαμε στις έλξεις και κάναμε την τρίχα τριχιά παραβλέποντας τα σημαντικό. Και σημαντικό εδώ είναι ότι όλη η Ελλάδα κάνει καταλήξεις στον ΝΗ αντί να κάνει στον ΠΑ. Επισυνάπτω ηχογράφηση που είχα κάνει πριν 20 χρόνια στον Λίβανο για να δείτε ότι η ρωμιοσύνη ακολουθεί την παράδοση όπως την διδάχτηκε από τους πατέρες και κάπου νομίζω ότι σε μερικά πράγματα μόνο η Ελλάδα έχει ξεφύγει από την παράδοση ακολουθώντας Κοραή και Σακκελαρίδη κ.α.πολλούς λογίους και κοτζαμπάσηδες του πνεύματος.

[Βαγγελης Λιναρδακης]

Αν ακουσες αυτο που ψελνω εγω , θα ειδες οτι σταματω στον Πα και δεν
κατεβαινω στον Νη , οπως σωστα λες .

[Παναγιώτης]

Προφανώς εννοείτε αυτό το μέλος, με τις καταβάσεις στον Νη (Μουσικός Πανδέκτης 3, σ. 332):



Εδώ βλέπουμε ότι κρύβονται οι καταβάσεις στον Νη, ενώ παρακάτω (Ιερά Υμνωδία, Σακελλαρίδου) βάζει και μαρτυρίες στον Νη....

[Δημήτριος]

Σε μερικά σύγχρονα βιβλία έχουν γίνει τροποποιήσεις.
Δεν υπάρχει ειρμολογικός τρίτος να κάνει κατάληξη σε Νη γιατί τότε έχουμε πλ Δ.
Το παρακάτω είναι του Ραιδεστινού. Προσέξτε τις έλξεις που σημειώνει στον Κε. ίσως για να το κάνει πένθιμο.

tonNymfvna.gif

[Σταύρος]

Δεν υπάρχει ειρμολογικός τρίτος να κάνει κατάληξη σε Νη γιατί τότε έχουμε πλ Δ.

κ. Δημήτρη,

γιατί όμως τα αναστάσιμα καθίσματα του γ' ήχου, π.χ. Την ωραιότητα της παρθενίας σου, καταλήγουν στον Νη ("απορώ και εξίσταμαι") ;

[Σταύρος]

Το θέμα της κατάληξης στον Νη το συνέχισα εδώ http://analogion.net/forum/viewtopic.php?f=41&t=407 γιατί εδώ βγήκαμε λίγο εκτός θέματος.

[spyridon]

Αγαπητοί μου,

ευχαριστώ καταρχήν για τα ωραία θέματα που ανοίγετε.

Για το θέμα της καταλήξεως στο Νή έχω παρέμβει στον οικείο τόπο.

Σχετικά με την ύφεση στον Κέ έχω να παρατηρήσω οτι αυτή γίνεται όταν το μέλος ανέρχεται μόλις μέχρι και τον Κέ. Όταν το μέλος ανέρχεται πάνω από τον Κέ τότε αυτός είναι φυσικός.

Ευχαριστώ.

Καλή δύναμη σε όλους.

π. Σπυρίδων Σκορδίλης.

[Miltiadis Pappas]

Το θέμα αυτού του είδους των εξαποστειλαρίων δεν είναι τόσο απλό. Θα θέσω στην ομήγυρη τη θέση μου, η οποία μετά από έρευνα κατέληξε στο ότι αυτά τα είδη των μελών δεν ανήκουν στον τρίτο αλλά κυρίως στον τέταρτο και μάλιστα παπαδικό, όπως και άλλα παρόμοια, όπως οι δύο τελευταίες στάσεις του αμώμου όπως τουλάχιστον αυτά ψάλλονται στη Μ. Εκκλησία. Συγκεκριμένα:

Αν θεωρηθεί ο Γα ως Δι, τότε είναι ξεκάθαρη η πορεία του μέλους μέχρι τον Ζω ο οποίος τελεί εν υφέσει (τεταρτημορίου του τόνου) και όταν τον ξεπεράσει είναι φυσικός, όπως ακριβώς κινείται στον άγια. Είναι σαφής και σύνηθης η κίνηση του μέλους με τη εναλλαγή του Ζω από φυσικό σε ύφεση και τανάπαλιν.Το γεγονός γιατί και πώς κατατάχθηκαν στον γ΄ ήχο είναι μεγάλο και ανάγεται στην προσπάθεια τοποθέτησης των μελών σε συγκεκριμένες "κλίμακες, ή κλίμακα", όι οποίες όμως δεν υπήρχαν με τη σημερινή έννοια και στη βυζαντινή περίοδο. Ειδάλλως δεν εξηγείται ο Κε με ύφεση στον γ' ήχο σε καμία περίπτωση. Σπάνια η περίπτωση, επειδή ακριβώς πρόκειται για ειρμολογικά μέλη, τα οποία όμως χρησιμοποιούν τον παπαδικό τέταρτο ήχο (με αναγωγή στη σημερινή θεωρία) που όμως άπτεται του παλιού τρόπου θεώρησης των μελωδιών σε φωνές και όχι διαστήματα, τετράχορδα κ.λ.π. Οι φωνές αυτές λοιπόν, ενούμενες, σχηματίζουν τις μελωδίες (ας πούμε τα σημερινά τετράχορδα) τα οποία όμως μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθ' οιονδήποτε τρόπο (με την ευρύτερη θεωρητική έννοια) και έτσι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τοποθετήσουμε όλα τα ειρμολογικά μέλη του δ' ήχου στον λέγετο.

Από την άλλη πλευρά, με βάση την προφορικκή παράδοση της Μ. Εκκλησίας, υπάρχουν σημεία στον δ΄ ήχο, όπου ο Ζω, δεν εκτελείται με ύφεση, παρόλο που εγγίζεται και το μέλος επιστρέφει. Ενδεικτικά αναφέρω τη θέση από το δοξαστικό του εσπερινού Κοιμήσεως της Θεοτόκου "υπερέχει" όπου στη συλλαβή -ρε, δεν εκτελείται με ύφεση αλλά φυσικά. Ομοίως και στο ιδιόμελο του εσπερινού της Περιτομής του Κυρίου "Ουκ ηπυσχύνθη" στη θέση "τύπος". Είναι από τα σημεία της πράξης και θεωρίας τα οποία δεν έχουν μελετηθεί και συστηματοποιηθεί ενδελεχώς, αλλά που ομορφαίνουν κατά μοναδικό τρόπο τη μελωδία.