Ότι τo χαμηλό Τέμπλο κυρίως, και η ανοιχτή Ωραία Πύλη, εμποδίζουν τoν πιστό Λαό να προσευχηθεί, και πόσο κακό κάνει στους Ιερείς

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Ὅτι τό χαμηλό Τέμπλο κυρίως, καὶ ἡ ἀνοιχτή Ὡραία Πύλη, ἐμποδίζουν τόν πιστόν Λαόν νὰ προσευχηθεῖ, καὶ πόσο κακὸ κάνει στοὺς Ἱερεῖς

   Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις (v.1.1), 31-30/5/2024

(γιά καλύτερη ἀνάγνωση, γιά τίς παραπομπές, τίς εἰκόνες, τίς ἀναφορές, κτλ., δεῖτε τό PDF στό τέλος)

  Ἡ Ἐκκλησία στὴν ἰστορία της δὲν εἶχε χαμηλό Τέμπλο. Ἡ Ἐκκλησία, εἶχε χαμηλὸ φράγμα ὄχι στὸ Βῆμα, ἀλλὰ στὸ ὅριο δυτικοῦ Πρεσβυτερίου (Σολέα) – κυρίως Ναοῦ, γιὰ τὸν σκοπὸν τῆς περιφράξεως τοῦ Πρεσβυτερίου - Σολέα (ὅπως καὶ σήμερα), ἰδίως προτοῦ «μονιμοποιηθεῖ», «ἀσφαλιστεῖ» τὸ Καταπέτασμα. Πάντοτε ὅμως ἡ Ἐκκλησία εἶχε ὑψηλὸ φράγμα στὸ ὅριο Βήματος – Σολέα, εἴτε μὲ τὴν μορφὴ Καταπετάσματος στὴν ἀρχαιότητα, εἶτε μὲ τὴν μορφὴ ὑψηλοῦ Φράγματος ἤδη ἀπὸ τόν 4ον αἰῶνα. Βλ. τὸ βιβλίο, Τὸ ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τράπεζας, στὴν Κωνσταντινούπολη, στὴν Ἑλλάδα, ... , καὶ ἐπίσης βλ. τὶς εἰκόνες στὸ Παράρτημα αὐτοῦ τοῦ ἄρθρου στὸ τέλος.

«πρεσβυτέροις δέ φημι, πεπίστευται τὸ θυσιαστήριον, καὶ τὰ ἔσω τοῦ καταπετάσματος», Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας (370-444 μ.Χ.), [PG 68,848] 1

Περισσότερα …

Ο Διάκονος το «Δεηθώμεν» το λέει πρώτα για τον Ιερέα, και φυσικά για τον Λαόν — «Το γαρ, Δεηθώμεν, ου τοις Ιερεύσι λέγεται μόνον, αλλά και τοις εις τον Λαόν συντελούσιν», Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Ὁ Διάκονος τό «Δεηθῶμεν» τό λέει πρῶτα γιά τόν Ἱερέα, καί φυσικά γιά τόν Λαόν — «Τό γάρ, Δεηθῶμεν, οὐ τοῖς Ἱερεῦσι λέγεται μόνον, ἀλλά καί τοῖς εἰς τόν Λαόν συντελοῦσιν», Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος

   Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 22/7/20241

(δεῖτε τό pdf στό τέλος γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση)

      Ὅτι παράλληλα, ταυτόχρονα, ὁ Ἱερεὺς προσεύχεται μυστικῶς τὴν Ἱερατική του Εὐχή,2 καὶ ὁ Διάκονος ἐκφώνως τὴν διά Προσφωνήσεως Εὐχή πρός τόν πιστόν Λαόν, ὑποστηρίζεται ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χειρόγραφα, καὶ ἀπὸ τὸ ἀρχαιότερο σωζόμενο Λειτουργικό χειρόγραφο (8ος αἰ.), τὸ ἀντίγραφο Κωνσταντινουπολίτικου Ἐπισκοπικοῦ Εὐχολογίου, Barb. Gr. 336,  ποὺ λένε στὶς διατάξεις τους, καὶ ἔχουμε ἀναλύσει ἐκτενῶς σὲ ἄρθρο μας μὲ πλῆθος ἀναφορῶν: 

  «Ποιοῦντος τοῦ Διακόνου τὴν Εὐχήν, ὁ Ἱερεὺς ἐπεύχεται τὴν Εὐχήν.»3

    Ὁ Ἰωάννης Φουντούλης δυστυχῶς συκοφαντεῖ αὐτὴν τὴν ἀναγραφὴ τῶν ἀρχαίων πρώτων χειρογράφων Εὐχολογίων ποὺ σώζονται ἕως καί 1200 ἔτη πρίν (!), ὡς τάχα φθορά,4 ἐνῷ αὐτὴ εἶναι ἡ ὄντως ἀρχαία Παράδοσις (!), ποὺ ἀργότερα θὰ δοῦμε καταγράφεται ἀκόμη καί 1600 ἔτη πρίν, ἀπὸ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο.

Περισσότερα …

Το αθέατον της Αγίας Τράπεζας, στην Κωνσταντινούπολη, στην Ελλάδα, και από Ανατολή σε Δύση, την ώρα της Αναφοράς — Τας θύρας, τας θύρας· Ποιες θύρες; Τό Ιερόν Κιβώριον, τα Καταπετάσματα-Παραπετάσματα-Βήλα, το Φράγμα του Ιερού Βήματος, ....

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Τὸ ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τραπέζης, στὴν Κωνσταντινούπολη, στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἀπό Ἀνατολή σὲ Δύση, τὴν ὥρα τῆς Ἀναφορᾶς — Τὰς θύρας, τάς θύρας· Ποιὲς θύρες; Τό Ἱερόν Κιβώριον, τά Καταπετάσματα-Παραπετάσματα-Βῆλα, τὸ Φράγμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, τὸ Φράγμα τοῦ Πρεσβυτερίου (Σολέα), τὸ Σύνθρονον
Παν. Δ. Παπαδημητρίου,

βʹ ἔκδοσις, 23/4/2024

Τὸ πλῆρες ἄρθρο, βρίσκεται στό PDF στὸ τέλος

Εἶναι ἀρχαία Ἀποστολικὴ Παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ὡραία Πύλη (τὰ Βημόθυρα καὶ τὸ Καταπέτασμα) νὰ κλείνει κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ἁγίας Ἀναφορᾶς, δηλ. μετὰ τὴν Μεγάλην Εἴσοδον καὶ τὸ Χερουβικὸν, καὶ μέχρι τὸ Μετὰ φόβου (Θεία Κοινωνία τῶν Πιστῶν).

Οἱ πηγὲς αὐτῆς τῆς ἀρχαίας Ἀποστολικῆς Παραδόσεως (πρωτίστως οἱ Ἅγιοι Πατέρες), ἡ σημασία της, ἡ πρακτική της, ἐκθέτονται στὴν παροῦσα ἐργασία (370 σελίδων), καθὼς ἐπίσης καὶ πολλὰ ἄλλα συναφῆ θέματα, καὶ ἰστορικὰ στοιχεία, χρήσιμα στὴν κατανόηση στοιχείων τῆς Θείας Λειτουργίας, τῆς ἀνάπτυξής της, στὴν κατανόηση τῆς ἰστορίας τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τῶν Χριστιανικῶν Ναῶν, κλπ.

Περισσότερα …

Ευχές των Κατηχουμένων (Ευχή διά Προσφωνήσεως, Συναπτή)· Πόσοι προσεύχονται παράλληλα και ταυτόχρονα; Αναφορές Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, και περί Προσευχής στην Λειτουργία

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Εὐχές τῶν Κατηχουμένων (Εὐχή διά Προσφωνήσεως, Συναπτή)· Πόσοι προσεύχονται παράλληλα καί ταυτόχρονα; Ἀναφορές Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, καί περί Προσευχῆς στήν Λειτουργία

   Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 22/7/2024

(δεῖτε τό pdf στό τέλος γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση)

  Ἡ Παράδοσις τῶν διὰ Προσφωνήσεως Εὐχῶν, 
ἀναδεικνύει τὴν Παράδοσιν τῶν Μυστικῶν Εὐχῶν τῆς Λειτουργίας.

    Ἡ Εὐχὴ διὰ Προσφωνήσεως ὑπὲρ τῶν Κατηχουμένων (Κατηχούμενα), καὶ ἡ ἀνάλυσή της ἀπό τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο (+407), εἶναι στὴν οὐσία ὁ «ὁδηγός» γιὰ τὴν παράδοσιν τῶν Συναπτῶν Εὐχῶν. Σήμερα ἔχει ὡς ἑξῆς·

    Ὁ Διάκονος· Εὔξασθε οἱ κατηχούμενοι τῷ Κυρίῳ.

    Πῶς ἐννοεῖ ἡ προσφώνηση νὰ προσευχηθοῦν οἱ Κατηχούμενοι; Ἐκφώνως; Φυσικά ὄχι. Ἐννοεῖται, καθ’ ἑαυτόν, ἐν σιγῇ, μυστικῶς, κατὰ διάνοιαν, μέσα τους, ἄνευ ἐξωτερικῆς φωνῆς,1 βλ. [ΠΠ7], [ΠΠ8]. —Αὐτὴ εἶναι προσφώνησις τοῦ Διακόνου πρὸς τοὺς παρισταμένους Κατηχουμένους γιὰ νὰ προσευχηθοῦν. Ἄρα ἄνευ Κύριε ἐλέησον.

  Οἱ Κατηχούμενοι προσεύχονταν καὶ ἐν σιγῇ, κατὰ διάνοιαν, καὶ στὰ πρῶτα χρόνια γονατιστοί.2 Παράλληλα, ὡς δείχνει ἡ ἐπόμενη προσφώνησις πρὸς τοὺς πιστούς, καὶ οἱ πιστοὶ προσεύχονται γιὰ τοὺς κατηχούμενους,3 ἐν σιγῇ, κατὰ διάνοιαν.4

Περισσότερα …

Ιερατικόν Συλλείτουργον - σύγκρισις διατάξεων, Ιερατικών, και σχόλια

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Ἱερατικόν Συλλείτουργον - σύγκρισις διατάξεων, Ἱερατικῶν, καὶ σχόλια
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 21/12/2022

  Γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση, δεῖτε τό PDF στὸ τέλος  

  Στὸ παρὸν ἄρθρο, καταπιανόμαστε μὲ ἕνα θέμα πλέον κοινὸ στὴν σημερινὴ ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία, ἀλλ’ ἐν πολλοῖς ἄγνωστον. Καταγράφουμε καὶ συγκρίνουμε τὶς διάφορες περιπτώσεις τῶν ἐπισήμων Ἱερατικῶν (γιὰ πρώτη φορὰ ἐξ ὅσων γνωρίζουμε), Ἱερατικῶν ἐγκεκριμένων ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, καὶ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος (1895-2020), ἀλλὰ καὶ παραθέτουμε τὰ σχόλιά μας, καὶ τὴν τεκμηριωμένη ἄποψή μας.

Περισσότερα …

Απάντησις στον π. Δανιήλ Γ. Αεράκη, για το «Οὔτε μυστικά, οὔτε ψιθυριστά, οὔτε... ἀνύπαρκτα»

Συντάκτης: Ἀναλόγιον

Ο πάτερ Δανιήλ αποφαίνεται στην αρχή του άρθρου του, ότι το μυστικώς "εκόλλησε" από τα Ιερατικά του Σαλίβερου, "σαλιβερικές φυλλάδες". Αυτά κυκλοφορούσαν περίπου το α' μισό του 20ού αιώνα. 

Όμως και όταν έβγαλε η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος τα δικά της Ιερατικά (από το 1951), και αυτά έγραφαν μυστικώς τις Ευχές ο Ιερεύς. Και πριν από αυτό, και το Ιερατικόν του Οικουμενικού Πατριαρχείου του 1895, γράφει σαφώς μυστικώς οι Ευχές των Ιερέων. Όμως, και το αρχαιότερο σωζόμενο χειρόγραφο Ευχολόγιο, το Barberini Gr. 336, 8ος αιώνας, που είναι ἀντίγραφο Κωνσταντινουπολίτικου Εὐχολογίου, κι αυτό έχει μυστικώς τις Ευχές των Ιερέων στην Λειτουργία! Και το ίδιο όλα τα παλαιά Ιερατικά (= βιβλία των Ιερέων).

Περισσότερα …

Σταματείστε τους Πειραματισμούς στην Θεία Λατρεία, στην Θεία Λειτουργία, στο Τυπικόν

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Σταματεῖστε τούς Πειραματισμούς στήν Θεία Λατρεία, στήν Θεία Λειτουργία, στό Τυπικόν

Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 29/5/2024

Τὸ παρὸν ἐγράφη ὡς ἀπάντηση σὲ ἰδιώτη τυπικολόγο.

Μᾶς εἶπε πρόσφατα ἕνας Καθηγητής Λειτουργιολογίας:

"Ἡ ἔρευνα, ὅπως μᾶλλον καλὰ γνωρίζετε, δὲν ἔχει ὁλοκληρωθεῖ, ἀλλὰ ἔχει φτάσει σὲ ἕνα καλὸ σημεῖο! Ἡ ἔρευνα συνεχίζεται. Καί, νομίζω, ὁ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς βάζει ἕνα λιθαράκι μὲ τὴν ἔρευνά του σ' αὐτὴν τὴν γενικὴ προσπάθεια!"

Καὶ ἡ ἀπάντησή μας:

"Αὐτὴ ἡ παραδοχὴ εἶναι βασική. Καὶ ἂν ἐπρόκειτο γιὰ ἔρευνα ἀντικειμένου τῆς Φυσικῆς, τῆς Χημείας ἢ Θετικῆς ἐπιστήμης τότε πολὺ καλά.

Αφοῦ λοιπόν δὲν ἔχει ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἔρευνα πῶς διδάσκονται καὶ πράττουν οἱ κληρικοί μας, ἐδὼ καί 100 χρόνια, καινοτομίες ἀντίθετες ἀπὸ τὴν διὰ ζῶσης παραδεδομένης Παραδόσεως τῶν Πατέρων μας, και με μεγαλύτερη ένταση καὶ ἔκταση την τελευταία 30ετία;

Γιατὶ κλονίζονται οἱ κίονες τῆς Παραδόσεως;

Περισσότερα …

Ο διαχωρισμός των Φύλων (Ανδρών - Γυναικών) στον Ναό, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο (+407)

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Ὁ διαχωρισμὸς τῶν Φύλων στὸν Ναό, σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο

(ἀπὸ τὸ βιβλίο: Τό ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τράπεζας, κεφ. 5.4, β' ἔκδ.)

Παν. Δ. Παπαδημητρίου

(γιά καλύτερη ἀνάγνωση, γιά τίς παραπομπές, τίς εἰκόνες, τίς ἀναφορές, κτλ., δεῖτε τό PDF στό τέλος)

  Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (+407), ὁμιλεῖ περὶ ξυλίνου τείχους ἐντὸς τῶν Ναῶν ποὺ χώριζε τοὺς ἄνδρες ἀπὸ τὶς γυναῖκες στὶς μέρες του:

  «τὸ τεῖχος τὸ διεῖργον ὑμᾶς τῶν γυναικῶν» [PG 58, 677],
  «ταῖς σανίσιν ὑμᾶς ταύταις διατειχίσαι», [PG 58, 677],

παίρνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ ἄνδρες ποὺ ἔβλεπε μέσα στὴν Ἐκκλησία, οἱ ὁποῖοι παρὰ τὸ ὑφιστάμενο τεῖχος ποὺ ὑπῆρχε μεταξύ αὐτῶν καὶ τῶν γυναικῶν, ἐξακολουθοῦσαν, ὅσο μποροῦσαν καὶ σὲ κάθε εὐκαιρία (εἴτε ἦσαν ψηλοί, εἴτε ἦταν διάτρητα τὰ τείχη, εἴτε ἦσαν σὲ κατάλληλη γωνία, κτλ.), νὰ περιεργάζονται τὶς γυναῖκες μέσα στὸν Ναὸ ἐν ὥρᾳ Ἀκολουθίας:

  «Ὁ ἐμβλέψας γυναικὶ πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτῆς, ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὑτοῦ. Καίτοι οὐ προῆλθεν εἰς ἔργον ἡ ἁμαρτία, ἀλλ’ ἐν διανοίᾳ τέως ἐστίν· ἀλλ’ οὐδὲ οὕτως ἀνέγκλητος δύναται μεῖναι ὁ διὰ τοῦτο περισκοπῶν κάλλη γυναικῶν, ἵνα ἀνάψῃ πορνείας ἐπιθυμίαν», [PG 51, 24],

Περισσότερα …

Το κλείσιμο της Ωραίας Πύλης του Ιερού (τα Βημόθυρα και το Καταπέτασμα) στην Θεία Λειτουργία στην Εκκλησία της Ελλάδος

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Τὸ κλείσιμο τῆς Ὡραίας Πύλης τοῦ Ἱεροῦ (τὰ Βημόθυρα καὶ τὸ Καταπέτασμα) στὴν Θεία Λειτουργία στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος

(ἀπὸ τὸ βιβλίο: Τό ἀθέατον τῆς Ἁγίας Τράπεζας, κεφ. 18, β' ἔκδ.)

Παν. Δ. Παπαδημητρίου

(γιά καλύτερη ἀνάγνωση, γιά τίς παραπομπές, τίς εἰκόνες, τίς ἀναφορές, κτλ., δεῖτε τό PDF στό τέλος)

  
  «Παλαιότερα, καὶ σήμερα ἀκόμη, πολλοὶ Ναοὶ [στὶς θύρες τοῦ Ἱεροῦ Βήματος] ἔχουν Βῆλα – Παραπετάσματα μὲ ἕναν ἁπλὸ Σταυρὸ ῥαμμένον ἢ κεντημένον.» 271, 272
   
  «Ὄχι μόνο στὴν λειτουργία τῶν Προηγιασμένων, ἀλλὰ καὶ στὴν τελεία λειτουργία μετὰ τὴν εἴσοδο τῶν Δώρων ἐκλείοντο τὰ Βημόθυρα καὶ τὸ Καταπέτασμα. Οἱ παλαιότεροι Ἱερεῖς ἐνθυμοῦνται, ὅτι καὶ στὶς ἐνορίες μέχρι προσφάτως ἴσχυε ἡ ἴδια πράξις.» 273

Περισσότερα …

Οι Μυστικές Ευχές των Λαϊκών

Συντάκτης: Πρωτοπρ. Θωμᾶς Βαμβίνης

Οἱ μυστικὲς εὐχὲς τῶν λαϊκῶν

Πρωτοπρεσβυτέρου Θωμᾶ Βαμβίνη

22/1/2015

Οἱ παρατηρήσεις πάνω σ’ ἕνα λειτουργικὸ θέμα, οἱ ὁποῖες στὴν συνέχεια θὰ διατυπωθοῦν, πιστεύω ὅτι δὲν ἀποτελοῦν ἀνεπίκαιρους σχολιασμούς, διότι ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸ τελετουργικό της, εἶναι διαρκῶς παρὸν μέσα στὴν ζωή μας, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι τὸν τελευταῖο καιρὸ εἶδαν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος πολλὰ κείμενα καὶ ἔγιναν πολλὲς καὶ ἐνδιαφέρουσες συζητήσεις –κάποιες φορές, μάλιστα, μὲ ἀρκετὴ ἔνταση– γύρω ἀπὸ σημαντικὰ θέματα τῆς λατρείας μας.

Περισσότερα …

Η εξέλιξη του Καταπετάσματος (Τέμπλου, Εικονοστασίου, Φράγματος του Βήματος) [Βίντεο]

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Πριν την εμφάνιση του Τέμπλου υπήρχε το Καταπέτασμα, και εντός το ευρύχωρον Κιβώριον επί της Αγίας Τραπέζης με τα παραπετάσματά του. Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζουμε δύο εκδοχές της εξελίξεως του Καταπετάσματος. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε το βιβλίο μας "Το αθέατον της Αγίας Τράπεζας, στην Κωνσταντινούπολη, στην Ελλάδα, και από Ανατολή σε Δύση, την ώρα της Αναφοράς — Τας θύρας, τας θύρας· Ποιες θύρες; Τό Ιερόν Κιβώριον, τα Καταπετάσματα - Παραπετάσματα - Βήλα, το Φράγμα του Ιερού Βήματος, το Φράγμα του Πρεσβυτερίου (Σολέα), το Σύνθρονον".

Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, μὲ τὴν φώτισιν τῶν Ἁγίων Πατέρων, «μονιμοποιήσαμε» καὶ «ἀσφαλίσαμε» τὸ Καταπέτασμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος σταδιακά, ἤδη ἀπὸ τόν 4ον αἰ. ἢ καὶ ἐνωρίτερον, μὲ τὸ ὑψηλὸ φράγμα καὶ τὰ μετακιόνια Παραπετάσματα, καὶ μὲ τὸ Κιβώριον καὶ τὰ παραπετάσματά του (καὶ παράλληλη ὕπαρξη τοῦ καταπετάσματος γιὰ κάποιο διάστημα), ὅπου μετὰ τὸν ἀρχικὸ Σταυρό, ἐξιστορήσαμε (κεντημένες) εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας, τῶν Ἁγίων, στὰ Παραπετάσματα, πολὺ πρὸ τῆς Εἰκονομαχίας.

Περισσότερα …

Η ευχαριστιακή νηστεία και η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων (ιστορικοκανονική προσέγγιση)

Συντάκτης: Πρωτοπρ. Ἀναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος

Η ευχαριστιακή νηστεία και η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων (ιστορικοκανονική προσέγγιση)

Πρωτοπρεσβύτερος Αναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος, Εφημέριος Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Πατρών

Περιοδικό ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ, τομ. 66/ Ιαν.-Φεβ. 2017, σελ. 4-8

Αναμφισβήτητα η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων διασώζει αρχαία λειτουργική πρακτική[1], αλλά κυρίως το ασκητικό ήθος και την πνευματικότητα της Ορθοδόξου παραδόσεως μέχρι τις ημέρες μας. 

Η περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής είναι η κατ’ εξοχήν πένθιμη περίοδος της Εκκλησίας μας. Το πένθος δηλούται με την απαγόρευση τελέσεως εορταστικών εκδηλώσεων και ακολουθιών[2], αλλά και με δύο πρακτικές που σχετίζονται άμεσα με το υπό εξέταση θέμα: με την καθιέρωση αυστηρότατης νηστείας και με την απαγόρευση τελέσεως Θ. Λειτουργίας τις καθημερινές ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής.

Περισσότερα …

Νηστεία πρό τῆς Θείας Κοινωνίας

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Αὐτὸ τὸ ἄρθρο τοῦ 2008, εἶναι ἀντιγραφὴ ἀπὸ παρόμοιο θέμα στὸ φόρουμ Ἀναλόγιον.

Διευκρίνισις: Το πως θα νηστεύσουμε προ της Θείας Κοινωνίας, καθορίζεται από τον πνευματικό-εξομολόγο μας στην εξομολόγησή μας. Εμείς εδώ μιλάμε γενικά.

Μερικοί, ακόμη και Γέροντες, και Επίσκοποι, λένε δημοσίως ότι δεν πρέπει να νηστεύουμε προ της θείας Κοινωνίας (και μάλιστα της Κυριακάτικης λειτουργίας). Και που το στηρίζουν; Το στηρίζουν λέγοντας ότι δεν υπάρχει ιερός Κανόνας που να λέει να νηστεύουμε προ της θείας Κοινωνίας!

Και ερωτώ: υπάρχει ιερός Κανόνας που να λέει να μη νηστεύουμε προ της θείας Κοινωνίας;

Περισσότερα …

Ευχή δια Προσφωνήσεως (Διακονικά)

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Εὐχή διά Προσφωνήσεως (Διακονικά)
   
   Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 5/12/2022
  
  Γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση, δεῖτε τό PDF στὸ τέλος

  Ὅτι λέμε σήμερα Διακονικά ἢ Διακονικὲς αἰτήσεις, τόν 4ον αἰ. καὶ ἐνωρίτερον ἐλέγοντο Εὐχὴ διὰ προσφωνήσεως, ὅπως μαρτυρεῖ ὁ ΙΘʹ Κανὼν τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου1 (364 μ.Χ.). Καὶ δὲν ἐλέγετο κάθε αἴτησις χωριστὰ Εὐχή, ἀλλὰ Εὐχὴ ἦταν τὸ σύνολο τῶν αἰτήσεων (ποὺ τότε ἀνεγινώσκοντο συνεχόμενα) σὺν τὴν κατακλείδα στὸ τέλος.
  Προσφώνησις εἶναι ἡ ὑπὸ τοῦ Διακόνου πρόσκλησις τοῦ Λαοῦ (καὶ τοῦ Ἱεροψάλτου) γιὰ Προσευχή, μέσῳ τῶν Συναπτῶν καὶ Δεήσεων1.  Οἱ διὰ προσφωνήσεως Εὐχὲς ἦσαν ἀρχικὰ ἐκτενέστατες, ὡς βλέπουμε παρακάτω τὴν διὰ προσφωνήσεως Εὐχὴν τῶν πιστῶν (22 αἰτήσεις σὺν τὴν κατακλείδα Σῶσον, ἀνάστησον ἡμᾶς, ...). Καὶ ἡ ἐν Λαοδικείᾳ Σύνοδος μᾶς πληροφορεῖ1 ὅτι ἦσαν τότε δύο διὰ προσφωνήσεως Εὐχὲς τῶν πιστῶν (ὑπῆρχαν καὶ ἄλλες τῶν κατηχουμένων, τῶν ἐνεργουμένων κτλ.)2. Οἱ Εὐχὲς αὐτὲς λέγονταν χῦμα ὑπὸ τοῦ Διακόνου, καὶ ὁ Λαὸς κατὰ διάνοιαν3, μυστικῶς, μέσα του, ἔλεγε Κύριε ἐλέησον4. Οἱ Ψάλτες μόνον, ἐκφώνως τὸ Κύριε ἐλέησον (ὅπως καὶ σήμερα στὶς ἐκκλησίες).

Περισσότερα …

[Νέα γ' έκδοση 2022] Τυπικὸν Ἐνοριῶν (τόμος Α') - Ὄρθρος καθημερινῶν ἐὰν τύχει Ἅγιος μὴ ἑορταζόμενος [PDF βιβλίου]

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Κυκλοφόρησε (27 Ὀκτ. 2022) ἡ νέα ἔκδοση τοῦ Αʹ Τόμου τῆς σειρᾶς «ΤΥΠΙΚΟΝ ΕΝΟΡΙΩΝ», μὲ τὸν Ὄρθρο τῶν καθημερινῶν ὅταν τύχει Ἅγιος μὴ Ἑορταζόμενος.

Πρόκειται περὶ Τυπικο-εγκολπίου, καθότι ἐνσωματώνει τὸ Τυπικὸν καὶ τὸ Ἐγ­κόλ­πιον μαζὶ σὲ ἕνα βιβλίο. Καλύπτει τοὺς καθημερινοὺς Ὄρθρους μὲ μὴ Ἑορτα­ζομέ­νους Ἁγίους (Καθημερινή, Σάββατον μὲ Ἀλληλούια, Καθημερινή Μ. Τεσσαρακοστῆς) καὶ τὰ σχετικὰ Προεόρτια/Μεθέ­ορ­τα. Εἰς τὸ τέλος κάθε ἐνότητας περι­έχονται καὶ τὰ στοιχεῖα τῆς Θείας Λειτουργίας τῆς σχετικῆς διατάξεως.

Τὸ βιβλίο ὡς Ἐγκόλπιον, ἀκολουθεῖ τὴν ῥοὴ τῆς Ἀκολουθίας ἀναλυτικὰ καὶ διε­ξο­δικά. Περιέχονται ὅλα τα ἀναγκαῖα τροπάρια τῆς Ἀκολουθίας, πέραν τοῦ Μηναίου καὶ τῆς Παρα­κλητικῆς, ὅπως Ἀπολυτίκια, Θεοτοκία, Κοντάκια/Ἐξαποστειλάρια ἑβδομάδος, Εἱρμοὶ τῶν Νεκρωσίμων Κανόνων. Ἐπίσης περιέχεται Πίνακας Ψαλτηρί­ου, καὶ ἡ Στιχολογία τῶν Θʹ ᾨδῶν.

Περισσότερα …

[Νέα β' έκδοση 2022] Τυπικὸν Ἐνοριῶν (τόμος Β') - Ὄρθρος καθημερινῶν ἐὰν τύχει Ἅγιος ἑορταζόμενος [PDF βιβλίου]

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Κυκλοφόρησε (12 Ὀκτ. 2022) ἡ νέα ἔκδοση τοῦ Βʹ Τόμου τῆς σειρᾶς «ΤΥΠΙΚΟΝ ΕΝΟΡΙΩΝ», μὲ τὸν Ὄρθρο τῶν καθημερινῶν ὅταν τύχει Ἅγιος Ἑορταζόμενος.

Πρόκειται περὶ Τυπικο-εγκολπίου, καθότι ἐνσωματώνει τὸ Τυπικὸν καὶ τὸ Ἐγ­κόλ­πιον μαζὶ σὲ ἕνα βιβλίο. Καλύπτει τοὺς καθημερινοὺς Ὄρθρους μὲ Ἑορτα­ζομέ­νους Ἁγίους (πλήρως ἢ ἡμιεορταζομένους, εἰς ϛʹ ἢ ηʹ) καὶ τὰ Προεόρτια/Μεθέ­ορ­τα. Εἰς τὸ τέλος κάθε ἐνότητας περι­έχονται καὶ τὰ στοιχεῖα τῆς Θείας Λειτουργίας τῆς σχετικῆς διατάξεως.

Τὸ βιβλίο ὡς Ἐγκόλπιον, ἀκολουθεῖ τὴν ῥοὴ τῆς Ἀκολουθίας ἀναλυτικὰ καὶ διε­ξο­δικά. Περιέχονται ὅλα τα ἀναγκαῖα τροπάρια τῆς Ἀκολουθίας, πέραν τοῦ Μηναίου καὶ τῆς Παρα­κλητικῆς, ὅπως Ἀπολυτίκια, Θεοτοκία, Πολυέλεος, Κα­νὼν τῆς Μικρᾶς Παρακλή­σεως, Καταβασίαι. Ἐπίσης περιέχεται Πίνακας Ψαλτηρί­ου, ἡ Τάξις τῆς Ἀρχιερατικῆς Χοροστα­σίας, καὶ ἡ Στιχολογία τῶν Θʹ ᾨδῶν.

Περισσότερα …

Ποιοῦντος τοῦ Διακόνου τὴν Εὐχήν, ὁ Ἱερεὺς ἐπεύχεται τὴν Εὐχήν - Εὐχολόγιον (pdf)

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Ποιούντος του Διακόνου την Ευχήν, ο Ιερεύς επεύχεται την Ευχήν (1)

Παν. Δ. Παπαδημητρίου (2), αʹ ἔκδοσις, 30/10/2022

Γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση, καὶ γιὰ τὶς εἰκόνες, δεῖτε τό PDF στὸ τέλος

   Ὁ ΙΘʹ (19ος) Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας3 (364) ὡς εἴδαμε σὲ προηγούμενο ἄρθρο μας4, κατέγραψε τὴν λειτουργικὴ πράξη τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ ἐνωρίτερον τοῦ 4ου ἕως τόν 8ον αἰῶνα καὶ ἀργότερον, λόγῳ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ποὺ τὴν ἐπεκύρωσαν, καὶ ἡ ὁποῖα λειτουργικὴ πράξη ἐν πολλοῖς ἀκολουθεῖται μέχρι σήμερα.

Περισσότερα …

[Νέα έκδοση, 4η] Ο Γέρων Ευδόκιμος Μοναστερλής (βιβλίο, pdf)

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Κυκλοφόρησε [δωρεὰν] ἡ τέταρτη ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιὰ τὸν μακαριστό γέροντά μου Εὐδόκιμο, σὲ ἔγχρωμη μορφή. 

Περισσότερα …

Ο ΙΘ' Κανών της Συνόδου της Λαοδικείας (364), και η ανάγνωσις των Λειτουργικών Ευχών

Συντάκτης: ΠΠαπαδημητρίου

Ὁ ΙΘʹ Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας (364), καὶ ἡ ἀνάγνωσις τῶν Λειτουργικῶν Εὐχῶν

Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 3/4/2022

[Για καλύτερη ανάγνωση δείτε το PDF στο τέλος]

     Ὁ ΙΘʹ (19ος) Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας1 (364) εἶναι σημαντικὸς διότι μᾶς δίνει πληροφορίες γιὰ τὶς Εὐχὲς τῆς Λειτουργίας. Ἐπειδὴ δέ, ἐπικυρώθηκε ἀπὸ τὴν Δʹ, ἀπὸ τὴν Ζʹ, καὶ ὀρισμένως ἀπὸ τὴν ΣΤʹ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον, ἔχει «οἰκουμενικὴν δύναμιν»2. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ «Λειτουργικὴ» χρονικὴ ἔκτασις αὐτοῦ τοῦ Κανόνος, βάσει τῶν Συνόδων ποὺ τὸν ἐπικύρωσαν, εἶναι τοὐλάχιστον ἀπὸ (ἐνωρίτερον τοῦ) 364 ἕως τοῦ 787 καὶ ἀργότερον, καὶ ἀσφαλῶς ἀντιστοιχεῖ στὴν οἰκουμενικὴ λειτουργικὴν πράξιν τῆς Ἐκκλησίας, τοὐλάχιστον σὲ αὐτὴν τὴν χρονικὴν ἔκτασιν3, ἀλλὰ καὶ μέχρι τὶς ἡμέρες μας λόγῳ τῆς οἰκουμενικῆς αὐτοῦ ἰσχύος.

Περισσότερα …

Οι νερόβραστοι Χριστιανοί

Συντάκτης: Ἀναλόγιον

Ψυχωφέλιμη ομιλία του γ. Στεφάνου Αναγνωστοπούλου: «Οι νερόβραστοι Χριστιανοί», Ομιλίες #122, #123, 2 Φεβ. 2000 και 10 Φεβ. 2000.

Περισσότερα …

Ὁμιλίες γ. Στεφάνου Ἀναγνωστοπούλου (2022)

Συντάκτης: γ. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Πρόσφατες δεκαεννιά (19) ψυχωφέλιμες ὁμιλίες (2022) τοῦ γέροντος Στεφάνου Ἀναγνωστοπούλου (σὲ ἦχο καὶ βίντεο): 

Περισσότερα …

Ἡ ἀληθινὴ μετάνοια κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο καὶ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο, μὲ ἐκτενὴ εἰσαγωγὴ γιὰ λανθασμένους τρόπους ἐξομολογήσεως

Συντάκτης: γ. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Ψυχωφέλιμη ομιλία του γ. Στεφάνου Αναγνωστοπούλου: «Η αληθινή μετάνοια κατά τόν Μέγα Βασίλειο καί τόν Ιερό Χρυσόστομο μέ εκτενή εισαγωγή γιά λανθασμένους τρόπους εξομολογήσεως», Κήρυγμα #125, 8 Ιανουαρίου 2001.

Περισσότερα …